Bình thơ Bùi Giáng

Trời Sài Gòn ảnh hưởng áp thấp nên âm u quá, còn tôi ảnh hưởng trời Sài Gòn nên phiêu diêu quá... và thế là chúng tôi ảnh hưởng lẫn nhau nên ngữ ngôn cứ thế bay bổng mà chẳng biết đâu là nguyên nhân, đâu là kết quả, đâu là tận cùng kỳ lý, đâu là hiện tượng nhất thời...

Sơ sinh phát tiết muộn lời

Tâm hồn như lộc trang đời như điên

Muộn lời chậm tiếng lầu tiên

Liền tâu thần nữ mối phiền lão phu

Có lẽ tôi sẽ bắt đầu ngày hôm nay bằng bài thơ đầu tiên trong tập thơ Rong rêu của Bùi Giáng vậy. Đây không chỉ là bài thơ mở đầu cho cả một tập thơ, mà hơn thế nữa, nó còn gói gém cả một trang sử lịch mà lão Giáng Bùi để lại cho nhân gian. 

Đứng trước một bài thơ hay, chê nó thì không, mà khen nó thì thừa. Cách duy nhất để cảm nhận là viết lại cùng ông một bài thơ để đáp từ vậy:

Sơ sinh miệng đã dư lời

Tâm hồn xuân sắc trang đời như hoa

Dư lời nhanh gửi gót hoa

Mong cho thần nữ chia toà lầu tiên

Bùi Giáng yêu nhiều, có những mối tình thật và có những mối tình ảo, có những mối tình gần và có cả những mối tình xa... Trong số những mối tình của ông, không biết có nàng thần nữ nào đáp lại tình cảm thắm thiết của ông không thì tôi không biết. Mà giả dụ đó là tình đơn phương hay song phương, đa phương hay thiểu phương thì với tôi cũng... kệ. Chuyện riêng mỗi người, không thắc mắc. Cái hiện hữu trước mặt tôi lúc này chỉ đơn giản là những bài thơ ông để lại.

Tôi cũng yêu nhiều, có những mối tình ảo và có những mối tình thật, có những mối tình xa và có những mối tình gần... Trong số những mối tình của tôi, không biết có nàng thần nữ nào gật đầu trước những bài thơ tôi gửi hay không thì tôi cũng không biết. Mà giả dụ tình của tôi có là song phương hay đơn phương, thiểu phương hay đầy phương thì với tôi cũng... kệ. Chuyện của tôi thì mình tôi biết, đôi khi tôi không biết, nhiều khi biết mà giả vờ không biết, lắm lúc không biết mà giả vờ biết. Cái hiện hữu trước mặt các bạn lúc này, cứ đơn giản là những con chữ bay nhảy, đằng sau nó là gì thì Trí Không cứ mặc xác Không Trí đi.

Nhớ người ta nhớ mây giăng

Nhớ em ta nhớ hàm răng em cười

Nhớ em, anh bỗng xa trời

Vì em bỗng cũng như trời xa anh

Đây là bài thơ "Nhớ nhớ nhớ" nằm ở trang 67 của tập thơ Rong rêu. Bùi Giáng nhớ hàm răng của nàng quá đến độ nhìn trời cũng thấy mây giăng... Có phải thế ru? Không biết, không biết, không biết. Tôi xạo đó. Tôi không bình luận, nhưng tôi sẽ đáp lại lời ông thế này:

Nhớ người ta nhớ hàm răng

Nhớ em ta nhớ chiếc tăm nàng cầm

Nhớ em, anh bỗng lặng câm

Vì em bỗng cũng cười thầm đấy thôi

Bình giảng bài thơ của tôi à?... À, đơn giản thôi, một khi nàng đã là thần nữ thì bất cứ cái gì nàng chạm vào, cái đó sẽ hoá thành vàng, sẽ trở nên linh thiêng diệu vợi. Kể cả cái tăm nàng dùng để xỉa răng cũng trở thành một mật ngữ. Tại sao ư? Tại nhớ hàm răng nàng cười quá đến độ nhớ cả cái tăm nàng dùng, tại nhớ cái tăm nàng dùng quá mà đến lúc nàng cười thầm thôi cũng đủ khiến ta khựng lại trong luyến lưu tưởng nhớ... Có phải thế ru? Không biết, không biết, không biết. Tôi nói dóc đó. Ai lại đi bình giảng thơ ca của mình bao giờ, có mà điên!

Chắc hẳn phải bảo rằng em nói đúng

Anh nói sai, anh lúng túng bây giờ

Đành nhờ cậy câu thơ vần lủng củng

Tìm tới em những giây phút bất ngờ

Đây là bài thơ "Em nói đúng" nằm ở trang 53 của tập thơ Rong rêu... Đang viết đến dòng chữ này thì phòng tôi có tiếng gõ cửa, chắc người đẹp tới hay tạo gì đó cho tôi trong những giây phút bất ngờ chăng?!... Định ngồi chơi với các bạn phương xa một chút nữa nhưng các bạn phương gần đã đến rồi, thôi thì gom góp thu hồi cảm xúc lại dành tặng luôn một lần nhỉ?

Vẫn cứ bảo em sai dẫu có là em đúng

Chỉ để thấy em lúng túng đến bất ngờ

Rồi kiếm cớ cậy nhờ vài câu thơ lủng củng

Để phá lên cười đánh lạc hướng cái ngẩn ngơ

Đấy là cách cảm nhận thơ ca của tôi, trước là gửi tặng tiên sinh Bùi Giáng, sau là gửi tặng các bạn hữu ở phương xa. Còn các bạn đang đập rầm rầm cái cửa phòng tôi ngoài kia thì sao?... À, các bạn ý sẽ được đích thân Trí Không tiên sinh pha trà đón tiếp.

Chào tiên sinh Báng Giùi và các bạn nhé.

(19/7/13)